Cardinello-(daurado)
Carlina vulgaris
Asteraceae Compositae
Noms en français : Carline commune, Chardon doré.
Descripcioun :Poulido cardinello que trachis dins li garrigo fin qu'i mountagno mejano. Es uno planto pulèu forto emé uno souleto tijo. Li fueio de la cambo soun penado bourdado d'espino. Fai de poulìdi flour (coumpausado) groupado de 1 à 15 e en pinceloun. Soun li bratèio dóu deforo que soun daurado, li flouroun dóu dedins soun vióulet.
Usanço :Li flour soun manjadisso coume li di cachofle e li racino peréu. Aquésti èron acampado, à passa tèms (ié disien en latin radix heracanthae) que soun "tounico e estimulanto" pèr la digestioun. Soun vertuouso peréu contro la raumido de pèu (eczema). La racino s'acampo à l'autouno e se fai seca.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico :
Gènre : Carlina
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Colo
- Garrigo
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Carlina vulgaris L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753